مطالعه جدایه‌های باکتری‌های کیتینولایتیک از خاک و کاربرد آنها علیه قارچ بیمارگر Alternaria alternata در شرایط آزمایشگاه

مقدمه: کنترل زیستی در کشاورزی پایدار، روش جایگزین درخور توجهی برای کنترل بیماری‌های مختلف گیاهی به‌ویژه قارچ‌های بیمارگر خاکزی است که بیشترین خسارت اقتصادی را به محصولات کشاورزی در دنیا وارد می‌کنند. هر یک از گونه‌های باکتری خاکزی، ویژگی‌ها و توانایی‌های منحصر‌به‌فردی فرد دارند. قارچ Alternariasp.دارای سموم ویژه میزبانان گیاهی است که به بیماری در آنان منجر می‌شوند. در سال‌های اخیر در سراسر جهان، کنترل زیستی بیماری‌های قارچی در انواع محصولات کشاورزی با استفاده از قارچ‌ها و باکتری‌‌های آنتاگونیست خاکزی انجام شده است. برخی جدایه‌های باکتریایی تولیدکننده آنزیم کیتیناز با بیمارگرهای قارچی مبارزه می‌کنند. مواد و روش‏‏ها: با هدف یافتن آنتاگونیست مولد کیتیناز علیه قارچ Alternaria alternata، غربال‌گری باکتری‌های خاکزی مولد آنزیم کیتیناز با نمونه‌برداری از خاک‌های زراعی و شهری چند منطقه استان قزوین انجام شد. نتایج: در پژوهش حاضر، پنج جدایه مختلف باکتری کیتینولایتیک یافت شدند؛ دو جدایه Pseudomonas nitroreducens در شرایط آزمایشگاهی و یک جدایه (AHH4) توانایی مبارزه علیه قارچ بیمارگر Alternaria sp.را در شرایط مزرعه داشتند. وجود غلظت‌های زیاد باکتری (05/0OD600و بیشتر)، رشد قارچ A. alternataرا کامل متوقف کرد. بحث و نتیجه‏گیری: از بین جدایه‌های بررسی‌شده، جدایه P. nitroreducens AHH4به‌طور مؤثری از فعالیت این قارچ در شرایط آزمایشگاهی و نیز در شرایط گلخانه‌ای جلوگیری و از رشد قارچ در نمونه‌های بررسی‌شده ممانعت کرد. بنابراین، باکتری کیتینولایتیک P. nitroreducens Strain AHH4به‌طور کارآمدی توانایی بازدارندگی از رشد قارچ A. alternata را دارد و رشد قارچ A. alternata در حضور غلظت‌های زیاد باکتری (05/0OD600 و بیشتر) کامل متوقف می‌شود. جدایه AHH4 با شماره دسترسی KR905055 در پایگاه NCBI/DDBJ/EMBL ثبت شد.